Tái Định Nghĩa Trò Chơi: Cách ZBD Biến Game Thành Nền Kinh Tế Thực Sự

Jure Grahek, Phó Chủ tịch cấp cao phụ trách Sáng kiến Chiến lược tại ZBD, cho rằng tương lai của nền kinh tế game không nằm ở các token đầu cơ mà ở việc biến tiền thật trở nên liền mạch và tự nhiên như đồ họa hay âm thanh trong gameplay. Từ các giao dịch siêu nhỏ tức thì trên Lightning Network đến việc thách thức quan niệm rằng giá trị trong game phải bị giới hạn trong các hệ sinh thái khép kín, ZBD đang xây dựng cơ sở hạ tầng biến trò chơi kỹ thuật số thành hoạt động kinh tế thực sự.

Trong cuộc phỏng vấn này, Grahek giải thích tại sao việc tập trung  vào cơ sở hạ tầng của Bitcoin, thay vì những cơn sốt nhất thời mang lại lợi thế bền vững cho ZBD; cách những hoài nghi văn hóa xung quanh tiền mã hóa đang được xóa bỏ thông qua tính ứng dụng thực tế; và tại sao sự thay đổi triệt để nhất không phải là về mặt kỹ thuật mà là việc định nghĩa lại ý nghĩa của việc tạo ra và chuyển giao giá trị trong game. 

Làm thế nào để đặt cược chiến lược dài hạn khi công nghệ nền tảng, như Lightning Network, vẫn đang phát triển? 

Chiến lược dài hạn tập trung vào các đề xuất giá trị và đáp ứng nhu cầu của thị trường. Trong trường hợp của chúng tôi, đó cũng là một chút dự đoán về nhu cầu tương lai — phần thú vị nhất đối với tôi. Bởi vì chúng tôi đang xây dựng các công cụ thanh toán chưa từng tồn tại trước đây — xử lý các giao dịch siêu nhỏ (nhỏ hơn một xu) ngay lập tức, trên toàn cầu và ở quy mô lớn.

Để xây dựng cho tương lai, bạn cần sử dụng các công cụ của tương lai. Chúng tôi không thể xây dựng hệ thống thanh toán của mình trên nền tảng tài chính truyền thống. Và chắc chắn chúng tôi cũng không xây dựng nó trên một loại token tiền mã hóa ngẫu nhiên. Điều đó sẽ làm suy yếu nghiêm trọng những gì chúng tôi đang cố gắng đạt được về khả năng mở rộng và sự tin cậy. Vậy nếu đô la không đủ tốt, thì giải pháp là gì? Câu trả lời là Bitcoin Lightning. Trong thế giới tiền tệ kỹ thuật số, Bitcoin chính là tiền. Mọi thứ khác chỉ đang cố gắng trở thành tiền tệ với mức độ thành công khác nhau, nhưng chưa đạt đến mức khả thi cho doanh nghiệp. Stablecoin cũng là một hướng đi đầy hứa hẹn, nhưng bất chấp tất cả những cơn sốt xung quanh chúng, Bitcoin vẫn vượt xa về mặt áp dụng thực tế và sự chấp nhận về mặt pháp lý.

Trong số tất cả các mối lo ngại và thách thức chúng tôi đối mặt, tính khả thi kỹ thuật của việc sử dụng Lightning Network không phải nằm trong số đó. Mạng lưới này chắc chắn đặt ra những thách thức về mặt thị trường, nhưng không phải về mặt kỹ thuật. Và một lưu ý cuối về việc Lightning Network vẫn đang phát triển: đúng vậy, nhưng chúng tôi là những người đi đầu trong việc phát triển nó. Tôi thà đặt niềm tin vào một hệ thống thanh toán mà chúng tôi có thể tham gia phát triển hơn là một thứ được kiểm soát bởi những người gác cổng nằm ngoài tầm kiểm soát của chúng tôi (ý nói toàn bộ hệ thống tiền pháp định, cũng như hầu hết các loại tiền mã hóa được duy trì bởi một dạng tổ chức tập trung nào đó).

ZBD đang thách thức hoặc bác bỏ những giả định nào về tiền tệ, giá trị hoặc lối chơi?

Chúng tôi bác bỏ quan niệm rằng giá trị trong game nên bị cô lập trong các hệ sinh thái khép kín. Người chơi vốn đã tạo ra giá trị thông qua thời gian, sự chú ý và kỹ năng của họ, nhưng phần lớn giá trị đó không được công nhận một cách thiết thực trong đời thực. ZBD thách thức giả định rằng giá trị kiếm được trong gameplay phải bị khóa lại bên trong nó. Chúng tôi đã chứng minh rằng game có thể là nền kinh tế, nơi tiền tệ và thành tựu trong game có ý nghĩa vượt ra ngoài bản thân trò chơi. Điều đó không có nghĩa là biến game thành một công việc — mà là trao cho người chơi khả năng chuyển đổi giá trị họ tạo ra thành tiện ích thực tế (nếu họ muốn). Khi giá trị trở nên linh hoạt,  có thể lập trình và tương tác, nó mở ra những khả năng mới cho cách chơi và kiếm tiền từ game.

Chúng ta đang sống trong thực tại số, nhưng nền kinh tế số lại không được coi là thực. Điều này thực sự vô lý khi bạn nhìn vào quy mô hoạt động kinh tế trong những thứ như Eve Online hay Roblox. Nhưng cũng không thực sự vô lý khi bạn nhận ra rằng, trên thực tế, những nền kinh tế này thực sự chưa thực sự là thật. Bởi vì chúng không sử dụng tiền thật, chỉ là đại diện của nó. Robux không phải là tiền, nghĩa là đó không phải là giá trị thực sự mà bạn sở hữu. Bạn không thể dễ dàng chuyển chúng cho người chơi khác hoặc nạp chúng vào thẻ ghi nợ để mua đồ tạp hóa. Việc biến chúng thành tiền trước đây là không thể, bởi vì không có nhà cung cấp nào có thể cung cấp dịch vụ đó — không chỉ về công nghệ và kinh tế, mà còn về tuân thủ quy định, kiểm soát gian lận, bảo mật, quan hệ ngân hàng, v.v. Làm việc với tiền thật rất phức tạp. ZBD đang đảm nhận sự phức tạp đó để giúp game sử dụng nó một cách đơn giản và về cơ bản, biến nền kinh tế số từ đại diện của một nền kinh tế thành một nền kinh tế thực sự. 

Việc tích hợp thanh toán thời gian thực vào game có đang nâng cao trải nghiệm — hay định nghĩa lại game là gì?

Tùy thuộc vào mức độ tích hợp. Hiện tại, chúng ta đang chứng kiến sự bùng nổ của "game có thưởng" trên nền tảng di động. Kiếm phần thưởng từ game là một cách hay để nâng cao trải nghiệm người dùng, đồng thời là phương pháp đã được chứng minh giúp nhà phát hành cải thiện mức độ tương tác và lợi nhuận. Về bản chất, đó là hình thức chia sẻ doanh thu với người chơi, từ đó thúc đẩy họ tạo ra nhiều doanh thu hơn, vì vậy mọi người đều có lợi. Nhưng điều này không thực sự định nghĩa lại game là gì, đó là một cách sử dụng thanh toán trong game tương đối đơn giản, nhưng là bước quan trọng để phát triển thị trường cho các ứng dụng phức tạp hơn.

Những gì chúng tôi đang cố gắng xây dựng tại ZBD là một tầm nhìn rộng lớn hơn nhiều: biến tiền tệ hoạt động trong game mượt mà như mọi yếu tố khác— âm thanh, video và dữ liệu tương tác với người chơi một cách liền mạch đến mức chúng ta thậm chí không nghĩ về nó. Nhấn một nút và nhân vật của bạn di chuyển? Tất nhiên rồi. Nhấn một nút và gửi tiền thật cho người bạn đang chơi cùng, để họ có thể mua một vật phẩm tăng cường ngay lúc đó? Không dễ dàng như vậy đâu!

Nhưng ngày nay, tiền CHÍNH LÀ thông tin. Chỉ có điều nó bị bao bọc bởi quá nhiều "người gác cổng", kiểm soát và cân đối khiến việc tích hợp vào môi trường năng động như game trở nên khó khăn, không thể đạt được độ liền mạch như các loại thông tin khác. Đó chính là vấn đề chúng tôi đang giải quyết.

Liệu điều này có thay đổi định nghĩa của game? Có lẽ vậy. Nếu tất cả tiền trong Eve Online là tiền thật, điều đó có định nghĩa lại toàn bộ trải nghiệm đó không? Liệu chúng ta sẽ có những người kiếm sống bằng nghề buôn bán trong game toàn thời gian, khai thác tài nguyên và bán chúng? Có thể, nhưng chúng ta còn lâu mới đạt đến điều đó. Và thực sự không cần phải lo lắng quá nhiều về nó — người chơi sẽ chấp nhận những gì họ thích và từ chối những gì họ không thích. Mối quan tâm của chúng tôi là đổi mới và mở khóa sự sáng tạo xung quanh cách tiền hoạt động trong game. Một khi việc tích hợp tiền ở mức độ tự nhiên trong game trở nên dễ dàng hơn, có rất nhiều người cực kỳ sáng tạo trong ngành này chắc chắn sẽ nghĩ ra một số ý tưởng điên rồ về việc làm gì với điều đó.

Đâu là lập luận phản đối đáng tin cậy nhất đối với mô hình của ZBD, và bạn giải quyết nội bộ như thế nào?

Về phía mô hình game có thưởng, luận điểm đáng cân nhắc nhất là: người chơi đại chúng sẽ không quan tâm đến việc kiếm vài xu và do đó hệ thống này sẽ không mở rộng được. Và chúng tôi hiểu điều đó. Nhưng chúng tôi đã thấy rằng vấn đề không nằm ở số lượng — mà là ở cảm xúc. Chính sự kết nối tức thì, có thực giữa nỗ lực và phần thưởng mới là thứ thúc đẩy hành vi người chơi.

Nội bộ, chúng tôi liên tục kiểm nghiệm giả định đó: Giá trị thực sự, ngay cả với số lượng rất nhỏ (người dùng có thể nhận hoặc chi tiêu ít nhất một cent), thay đổi mức độ tương tác như thế nào? Những mẫu thiết kế nào thực sự tạo ra sự khác biệt? Kết quả lặp đi lặp lại cho thấy: Khi trải nghiệm liền mạch và giá trị là thật, người chơi quan tâm. Họ quay lại. Họ ở lại lâu hơn. Thách thức thực sự không phải là sự quan tâm, mà là cách thực hiện. Đó là lý do tại sao chúng tôi đặt cơ sở hạ tầng lên hàng đầu: giảm thiểu gian lận, công cụ thanh toán, đảm bảo tuân thủ. Nhà phát triển càng ít phải nghĩ về việc đây là thanh toán thực sự, mô hình càng trở nên mạnh mẽ.

Luận điểm thường được nêu ra nhất - nhưng theo tôi là không thuyết phục - xoay quanh việc sử dụng Bitcoin làm nền tảng thanh toán. Chúng ta sẽ bàn kỹ hơn ở câu hỏi tiếp theo!

Theo ông, đâu là điểm "vướng" lớn nhất (không phải về mặt kỹ thuật, mà là văn hóa hoặc kinh tế) trong việc thuyết phục người chơi và nhà phát triển áp dụng hệ thống này? 

Vẫn còn những định kiến văn hóa xung quanh Bitcoin. Một số nhà phát triển nghe thấy "Bitcoin" và ngay lập tức nghĩ đến lừa đảo hoặc token đầu cơ. Người chơi cũng vậy — nhiều người đã bị tổn thất bởi các dự án tiền mã hóa hứa hẹn quá nhiều nhưng lại không đạt được kỳ vọng. Vì vậy, trở ngại ban đầu không phải là kỹ thuật, mà là cảm xúc.

Nhưng Bitcoin và Lightning Network chỉ là hạ tầng nền tảng.  Chúng cung cấp khả năng thanh toán tức thì với phí gần như bằng 0 - yếu tố cốt lõi trong toàn bộ giá trị chúng tôi mang lại. Một khi vượt qua được định kiến ban đầu, các đối tác và người chơi của chúng tôi nhận ra rằng nó thực sự không phải về bản thân Bitcoin, nó chỉ là một công cụ và họ có thể rút tiền theo cách họ muốn, cho dù đó là thẻ quà tặng hoặc thanh toán tiền mặt trực tiếp bằng đồng tiền địa phương của họ thông qua các ứng dụng như CashApp hoặc nền tảng khu vực tương đương. 

ZBD đang xây dựng để tận dụng đà tăng của Bitcoin, hay để tồn tại và phát triển ngay cả khi Bitcoin không được chấp nhận rộng rãi?

Chúng tôi đang xây dựng ZBD để phát triển bất kể điều gì xảy ra với cơn sốt Bitcoin. Bitcoin là cơ sở hạ tầng tốt nhất hiện có — mở, nhanh, toàn cầu — nhưng chúng tôi không ở đây để bán Bitcoin. Chúng tôi ở đây để biến việc chuyển giao giá trị thời gian thực trở thành một phần tự nhiên của trải nghiệm kỹ thuật số.

Nếu việc áp dụng Bitcoin vào dòng chính bị đình trệ, mô hình của chúng tôi vẫn hoạt động. Điều này đã được chứng minh qua các chu kỳ tăng giảm giá Bitcoin trong 5 năm rưỡi qua. Người chơi vẫn muốn phần thưởng có giá trị thực. Nhà phát triển vẫn muốn các công cụ tăng cường khả năng giữ chân và tương tác. Giá phần thưởng trong game có thể được cố định bằng đô la hoặc bất kỳ loại tiền tệ nào khác, thay vì bằng Bitcoin. Và cơ sở hạ tầng chúng tôi sử dụng có thể phát triển, giống như chúng tôi. Đây không phải là canh bạc vào một đồng tiền số, mà là cuộc chơi dài hạn về cách giá trị luân chuyển trong các hệ sinh thái số.

Sai lầm chiến lược nào của đối thủ đã củng cố niềm tin vào hướng đi của ông?

Sai lầm lớn nhất chúng tôi từng thấy là cố gắng gắn token hoặc cơ chế đầu cơ vào game. Hậu quả nhẹ thì làm xao nhãng, nặng thì phá hỏng hoàn toàn trải nghiệm game. Người chơi cảm nhận được điều đó. Nhà phát triển cũng vậy. Những hệ thống này thường nghe có vẻ hay trên lý thuyết, nhưng sụp đổ khi động cơ kinh tế bóp méo cách chơi game vốn có. Toàn bộ câu chuyện Web3 đã mang đến không gì ngoài rắc rối cho ngành công nghiệp game. Vì vậy chúng tôi xem toàn bộ lĩnh vực này như một sai lầm - một sai lầm đã chiếm được quá nhiều ảnh hưởng nhờ sự kết hợp giữa việc mọi người không hiểu rõ sự phức tạp của tài chính - kinh tế thực sự, cộng với rất nhiều lòng tham. Bạn không thể mãi mãi tạo ra tiền từ hư không - bất kỳ hệ thống nào như vậy rốt cuộc cũng sẽ sụp đổ.

Đó là lý do tại sao chúng tôi đã đi theo con đường ngược lại. Chúng tôi tập trung vào việc nâng cao những gì vốn đã hiệu quả, chứ không tái phát minh lại từ đầu. Không phát hành token, không áp đặt nền kinh tế nhân tạo. Chỉ đơn giản là cơ sở hạ tầng liền mạch tích hợp vào các tựa game hiện có, giúp chúng trở nên hấp dẫn hơn, đáng giá hơn và có giá trị hơn. Bài học đơn giản là — đừng dẫn đầu bằng cơn sốt nhất thời, hãy dẫn đầu bằng giá trị thực dụng.. 

Nếu phải hủy bỏ lộ trình hiện tại và bắt đầu lại, phần nào trong luận điểm của ZBD sẽ được giữ nguyên?

Ý tưởng cốt lõi rằng game chính là những nền kinh tế. Người chơi tạo ra giá trị thực sự bằng thời gian, sự tập trung và kỹ năng của họ, và giá trị đó nên được công nhận, có thể chuyển đổi và sử dụng được vượt ra ngoài một tựa game duy nhất.

Ngay cả khi phải bắt đầu lại từ đầu, nguyên tắc này vẫn sẽ không thay đổi. Chúng tôi vẫn sẽ xây dựng cách gắn giá trị thực tế vào hoạt động trong game và các công cụ cho phép nhà phát triển khai thác vòng lặp giá trị đó một cách liền mạch. Nhưng ý tưởng rằng giá trị (tiền) nên được luân chuyển tự do như thông tin trong môi trường số vẫn giữ nguyên.

Chắc chắn chúng tôi sẽ bắt đầu thực tế hơn một chút. Trong những ngày đầu của ZBD, chúng tôi đã xây dựng các dự án chứng minh khái niệm siêu thú vị — như tích hợp Bitcoin vào CS:GO, bao gồm cả thanh toán ngang hàng trực tiếp khi bạn bắn trúng ai đó và những đồng xu 3D mang giá trị thực được đưa vào game. Vấn đề là, những tích hợp kiểu đó đã quá sớm so với thị trường. Nó rất hay, nhưng thị trường chưa sẵn sàng. Ngày nay, chúng tôi thực tế hơn và tập trung vào nhu cầu thị trường. Nhưng không nghi ngờ gì, cuối cùng chúng tôi sẽ cung cấp nền tảng cho các tích hợp sâu tương tự với các game AAA như bằng chứng khái niệm CS:GO được mô tả ở trên.