Tương Lai Của Ngành Game: Thảm Họa Hay Cơ Hội?

Hiện nay, ngành game đang trải qua một giai đoạn thực sự bất định. Dù liên tục tăng trưởng, được chú ý trên toàn cầu và liên tục sản xuất một lượng nội dung khổng lồ, vẫn có một câu hỏi khiến nhiều người trăn trở: Liệu ngành này có đang tiệm cận ngưỡng giới hạn phát triển của nó chưa?

Trong thập kỷ qua, ngành game được định hình bởi các chỉ số đo lường hiệu quả (performance metrics), mô hình kiếm tiền (monetisation models) và các nền tảng đăng ký (subscription platforms). Nhưng chính những cơ chế từng giúp ngành phát triển giờ lại trở thành yếu tố kìm chân nó. Ngành game hiện đang ưu tiên số lượng sản phẩm hơn là sáng tạo, từ việc sa thải hàng loạt, duyệt dự án thận trọng, đến các quy trình sản xuất cồng kềnh kiểu ‘chỉ cần ra nhiều game hơn’, tất cả đều chịu ảnh hưởng từ các dịch vụ như Game Pass.

Nhìn về phương Đông, hướng đến thị trường nhỏ nhưng vẫn ngoái nhìn quá khứ

Tìm kiếm động lực phát triển ở những thị trường khác là điều tự nhiên. Ở Trung Quốc, ngành game vẫn đang phát triển rất tốt cả về kinh tế, tính sáng tạo lẫn văn hóa. Nhóm người chơi trẻ tuổi, ưa mạo hiểm ở đây rất hứng thú với các game mang yếu tố trải nghiệm và đề cao tiến trình chơi game hơn là các game có hình ảnh đẹp mắt. Cách tính phí theo lượt chơi (pay-per-play) có thể khiến người phương Tây thấy lạ, nhưng ở những thị trường này, nó lại cực kỳ hợp với thói quen của người Trung Quốc và phương Đông nói chung. Trong khi đó, ở phương Tây, các studio indie dù chỉ có quy mô ở mức nhỏ vẫn có thể tạo ra những tựa game táo bạo, có tầm nhìn rõ ràng và đủ sức trở nên nổi bật giữa vô số sản phẩm, trong khi nhiều tựa game có ngân sách cao (AAA) lại nhanh chóng chìm vào quên lãng sau khi ra mắt.

Nhưng có một vấn đề cần lưu ý: Cả hai mô hình vừa được nhắc đến ở trên đều không thể trở thành những mô hình có thể được lặp lại cho toàn ngành. Thành công ở Trung Quốc dựa nhiều vào bối cảnh văn hóa riêng của quốc gia này, đó là động lực phát triển (tức là sự tăng trưởng nhanh dựa trên sở thích, thói quen và cách chơi đặc thù của người dùng địa phương) chứ không đại diện cho một công thức cố định. Những tựa game indie nổi bật vẫn là những nguồn cảm hứng, nhưng đây chỉ là những ví dụ ngoại lệ chứ không phải là một quy chuẩn chung. Ngay cả Nintendo, biểu tượng đổi mới của ngành, cũng dường như chỉ đang cố gắng để duy trì nhịp độ hiện tại. Máy Switch 2, dù có cải tiến, vẫn mang cảm giác như đây chỉ là một phiên bản nâng cấp chứ không phải là một cuộc cách mạng thực sự. Thêm vào đó, với mức giá £60 cho các tựa game hàng đầu, thật khó để không nghĩ rằng Nintendo đang vô tình ‘tiếp tay’ cho Steam, nơi các tựa game tương tự có thể được mua với một mức giá rẻ hơn nhiều, đặc biệt khi mua qua các nhà bán lại như Green Man Gaming.

Hiện tại, tôi cho rằng chúng ta chỉ đang bám víu vào những mô hình từng thành công thay vì tìm cách sáng tạo ra những xu hướng tiếp theo.

iPad, máy chơi cầm tay và sự lụi tàn thầm lặng của máy điện tử (console)

Phân khúc phần cứng đang âm thầm thay đổi. Các console, dù từng là trung tâm của văn hóa game, giờ dần mất đi vai trò quan trọng. Thay thế cho chúng không phải một thiết bị duy nhất mà là nhiều lựa chọn khác nhau: Steam Deck, ASUS ROG Ally, các máy lai cầm tay (handheld hybrids), game trên đám mây (cloud), và đặc biệt là iPad.

Trong khi đó, các dịch vụ như Nvidia GeForce Now đang loại bỏ những rào cản cuối cùng để các tựa game PC cấu hình cao có thể chơi được trên các thiết bị cầm tay, thậm chí là iPad. Thế hệ Alpha và các thế hệ kế tiếp không còn phải chờ đợi các phiên bản console mới. Giờ đây, họ có thể chơi trên nhiều thiết bị, nhiều định dạng và trải nghiệm nhiều thế giới khác nhau cùng lúc.

Điều này gợi nhớ đến những gì từng xảy ra trong ngành casino cách đây một thập kỷ. Khi những người chơi trung thành, dành nhiều thời gian trên sòng bạc già đi, ngành đã chuyển hướng sang trải nghiệm tập trung trên thiết bị di động: Phiên chơi ngắn hơn, truy cập dễ dàng hơn và khả năng tương tác trở nên năng động hơn. Ngành game hiện nay cũng đang đối mặt với một tình huống tương tự. Nếu chúng ta tiếp tục thiết kế cho nhóm người chơi đã không còn tồn tại, nguy cơ rất cao là chính chúng ta sẽ trở nên lỗi thời.

Ngay cả các nhà sản xuất phần cứng từng khăng khăng chạy theo chiến lược độc quyền (tức là chỉ cho phép game chạy trên thiết bị của họ) giờ cũng đang chuyển sang mô hình không phụ thuộc vào bất kỳ nền tảng nào. Tại sao? Bởi giờ đây không quan trọng game được chơi trên thiết bị nào, mà quan trọng là có bao nhiêu người đang chơi chúng. Để cạnh tranh với phạm vi tiếp cận rộng của di động, PC và console buộc phải ưu tiên mở rộng số người chơi thay vì giới hạn loại thiết bị. Đây không còn là một lựa chọn mang tính lý tưởng, mà đã trở thành một vấn đề mang tính sống còn cho các nhà sản xuất.

Tuy nhiên, sự xuất hiện của các mô hình đăng ký như Game Pass cũng đi kèm những hệ quả: Nhiều trò chơi hơn nhưng người chơi có ít thời gian hơn, lợi nhuận trên mỗi sản phẩm giảm. Nội dung trở nên dễ thay thế, việc tìm kiếm game khó khăn hơn, chất lượng bị ảnh hưởng, và giá trị lâu dài ngày càng khó duy trì.

Đã đến lúc định nghĩa lại khái niệm chơi game

Tương lai không nằm ở cách kiếm tiền tốt hơn, mà ở khả năng đổi mới sáng tạo.

Còn đối với hiện tại, đây không phải là một sự suy giảm, mà là một giai đoạn tự nhiên trong chu kỳ sáng tạo, giai đoạn mà bất kỳ lĩnh vực sáng tạo lớn nào cũng trải qua trước khi đạt được bước tiến tiếp theo.

Tính toán không gian (spatial computing), AI tạo sinh (generative AI), các hệ thống nhập vai (immersive systems), những công nghệ này đang hội tụ để thay đổi cách chúng ta chơi, những gì chúng ta chơi, và thậm chí là lý do chúng ta chơi. Trò chơi không còn chỉ đơn thuần là để giải trí mà đang tác động và hòa nhập vào nhiều khía cạnh khác nhau trong đời sống của chúng ta, bao gồm kinh tế, xã hội, và khả năng sáng tạo, v.v.

Những tựa game lớn tiếp theo sẽ đến từ những nơi không ai ngờ tới. Và bước tiến tiếp theo của ngành game có thể sẽ không có vẻ gì là giống game cả. Nhưng đây lại chính là một cơ hội đầy thú vị.

Đúng là nguồn vốn từ các quỹ đầu tư mạo hiểm đã giảm sút trong thời gian gần đây. Nhưng như chúng ta thấy tại Gamescom, mức độ tương tác của người chơi đang tăng, và doanh thu cũng đang đi lên. Các chính phủ từ Canada, Thổ Nhĩ Kỳ đến UAE đều đang tham gia với các khoản đầu tư công. Nhu cầu và động lực đều đang hiện hữu. Điều chúng ta cần làm bây giờ là hỗ trợ những người sáng tạo và có lòng can đảm để tạo ra những sản phẩm tốt hơn.

Trong ngành quảng cáo cho game, tôi tin rằng tương lai sẽ phụ thuộc vào khả năng lắng nghe, học hỏi và thích ứng của chúng ta, trên mọi nền tảng, với mọi nhóm người chơi và nhiều cách thức trải nghiệm. Từ lúc người chơi cài đặt game đến cách họ tương tác trong game, từ bối cảnh chơi đến giá trị lâu dài, chúng ta cần đo lường những gì thực sự quan trọng và xây dựng chiến lược từ đó. Những giải pháp như của chúng tôi sẽ giúp các nhà tiếp thị nắm bắt và hiểu rõ toàn bộ bức tranh